Vruchtbaarheid begrijpen

VOOR VROUWEN: WEETJES OVER VRUCHTBAARHEID

Begrijp beter hoe uw lichaam werkt zodat u gerichte keuzes kunt maken in de aanloop naar uw zwangerschap

Levensstijl en het rijpen van de eicellen

Uw levensstijl kan het rijpen van de eicellen positief of negatief beïnvloeden. Voedingsgewoonten, een tekort aan bepaalde voedingsstoffen en schadelijke invloeden afkomstig van bv. roken, alcohol en een tekort aan beweging kunnen de kwaliteit van de eicellen beïnvloeden. Ook een normale werking van de hormonen en de daaropvolgende eisprong zijn onderhevig aan onze levensstijl. Een aangepaste manier van leven met een gezonde voeding (veel groenten en fruit) kan helpen om uw kans op een zwangerschap te verhogen.

Het vruchtbaarheidsvenster

Het vruchtbaarheidsvenster is het aantal dagen tijdens de menstruele cyclus dat men vruchtbaar is 1 keer per maand heb je een eisprong. Deze eisprong heeft plaats tussen de 12e en de 16e dag nadat je ongesteld bent geweest en op voorwaarde dat je menstruele cyclus tussen de 28-30 dagen duurt.

Ná de eisprong overleeft een eicel minder dan 24uur. Om zwanger te worden, moet de eicel dus bevrucht worden tussen het moment van de eisprong en het moment dat de eicel afsterft. Zaadcellen daarentegen kunnen tot 5 dagen overleven. Het theoretisch vruchtbaarheidsvenster is dus 5 dagen: 4 dagen vóór de eisprong en 1 dag de dag van de eisprong zelf.

Vrouwen worden geboren met volledige voorraad eicellen

Vrouwen worden geboren met hun volledige voorraad eicellen (ongeveer 1 miljoen onrijpe eicellen). In de puberteit blijven er hiervan nog maar een 300 000-tal over. Hiervan zullen er 300 tot 400 een eisprong ondergaan.

Een eicel overleeft ongeveer 24 uur

Een eicel overleeft tot ongeveer 24 uur ná de eisprong. Zaadcellen daarentegen kunnen tot 5 dagen overleven in de eierstokken. De meest vruchtbare dagen van de cyclus zijn de 4 dagen vóór de eisprong en de dag van de eisprong zelf.

Levensstijl en vruchtbaarheid

Roken, te veel alcohol, een tekort aan beweging, te weinig slapen en overgewicht zijn voorbeelden van factoren die uw vruchtbaarheid afremmen. Een dergelijke levensstijl zorgt ervoor dat de cellen in ons lichaam aangetast worden en onvoldoende functioneren.

Leeftijd

Voor een vrouw begint de vruchtbaarheid in belangrijke mate af te nemen vanaf haar 30ste. Geleidelijk aan daalt de voorraad eicellen tot er geen meer overblijven, de menopauze.

Geneesmiddelen

Zowel geneesmiddelen op voorschrift als vrij verkrijgbare geneesmiddelen, kunnen uw vruchtbaarheid aantasten. Vraag dit na bij jouw arts. Als je gedurende een lange tijd een anticonceptiepil hebt genomen, moet je er rekening mee houden dat je lagere concentraties van bepaalde vitamines en mineralen zou kunnen hebben.

Stress

Stress kan in het nadeel zijn van uw vruchtbaarheid. Velen onder ons leiden een druk en stressvol leven. Proberen een baby te krijgen, kan deze stress nog vergroten. Stress kan bijdragen aan een verlies van libido, wat op zijn beurt de frequentie van geslachtsgemeenschap weer kan beïnvloeden. Stresshormonen zoals cortisol kunnen de signaaloverdracht tussen de hersenen en het voortplantingssysteem verstoren. Het normaal functioneren van de hormoonproductie en de daaropvolgende eisprong worden dan tegengewerkt.

Ovulatiestoornis

Stoornissen in de eisprong of ovulatiestoornissen zijn de oorzaak van subfertiliteit bij ongeveer 30% van de vrouwen met een verminderde vruchtbaarheid. Een ovulatiestoornis kan o.a. veroorzaakt worden door PCOS (Polycyseus Ovarium Syndroom), schildklierproblemen of prematuur ovarieel falen.

Baarmoeder en eileiders

Als de baarmoeder of de eileiders beschadigd zijn, kan het moeilijk zijn om op een natuurlijke manier zwanger te worden. Dit probleem treft ongeveer 2 op de 10 vrouwen met verminderde vruchtbaarheid.

Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's)

Er zijn verschillende soa’s die subfertiliteit kunnen veroorzaken. Chlamydia en gonorroe kunnen bijvoorbeeld de eileiders bij vrouwen beschadigen, waardoor het moeilijker wordt om zwanger te worden.

Glijmiddel

Glijmiddel bevat soms spermiciden, waardoor het de beweeglijkheid van het sperma kan doen dalen en in sommige gevallen ook het sperma kan beschadigen.

VOOR MANNEN: WEETJES OVER VRUCHTBAARHEID

Begrijp beter hoe uw lichaam werkt zodat u gerichte keuzes kunt maken in de aanloop naar uw zwangerschap

Continue productie van nieuwe zaadcellen

Mannen maken voortdurend nieuwe zaadcellen aan. Het is belangrijk dat uw lichaam alle voedingsstoffen en vitamines krijgt die nodig zijn voor een gezonde ontwikkeling van de zaadcellen. Uw eetgewoonten, gebrek aan bepaalde voedingsstoffen, roken en te weinig lichaamsbeweging zijn voorbeelden van factoren die een negatieve invloed kunnen hebben op de spermakwaliteit. Onderzoek heeft aangetoond dat specifieke voedingsstoffen, antioxidanten en vitamines de kwaliteit van de zaadcellen kunnen verbeteren.

Zaadcellen hebben ongeveer 90 dagen nodig om te rijpen en zijn pas dán in staat om eventueel een eicel te bevruchten. Dit is de reden waarom het een 3-tal maanden duurt vooraleer veranderingen in uw levensstijl zichtbaar worden in de resultaten van het sperma-onderzoek.

5 hoofdparameters geven de spermakwaliteit weer

Aantallen
Beweeglijkheid
Progressieve beweeglijkheid
Concentratie
Morfologie (vorm en grootte)

Koelere testikels

Testikels moeten koeler zijn omdat voor het rijpen van zaadcellen een lagere temperatuur nodig is dan de lichaamstemperatuur. De spieren van de balzak kunnen samentrekken of ontspannen met de bedoeling de testikels dichter of verder van het lichaam te brengen en zo de temperatuur in de testikels te regelen.

Rijpingsproces zaadcellen

Spermacellen hebben ongeveer 74 dagen nodig om te rijpen en nadien nóg 20 dagen vooraleer ze in staat zijn om een eicel te bevruchten.

“Biologische klok” voor mannen

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de hoeveelheid en de kwaliteit van het sperma afneemt met de leeftijd. Bij mannen die ouder zijn dan 35 jaar, tonen analyses méér DNA-fragmentatie van de zaadcellen.

Uw levensstijl

Roken, overmatig alcoholgebruik, tekort aan beweging, onvoldoende slapen en overgewicht zijn factoren die de vruchtbaarheid benadelen.

Geneesmiddelen

Zowel geneesmiddelen op voorschrift als vrij verkrijgbare geneesmiddelen, kunnen uw vruchtbaarheid schaden. Informeer bij uw arts.

Beroepsrisico's

Sommige beroepen brengen ons in contact met chemicaliën die de vruchtbaarheid van zowel mannen als vrouwen kunnen aantasten. Van warmte, röntgenstraling, metalen en pesticiden is bekend dat ze de vruchtbaarheid verzwakken, maar veel fysische en chemische middelen zijn nog niet eens onderzocht. Als u zich zorgen maakt, neem dan contact op met uw arts.

Stress

Stress kan een nadeel zijn voor uw vruchtbaarheid. Velen onder ons leiden een druk en stressvol leven. Proberen een baby te krijgen, kan deze stress nog doen oplopen. Stress kan bijdragen aan een verlies van libido, wat op zijn beurt de frequentie van geslachtsgemeenschap weer kan beïnvloeden. Stresshormonen zoals cortisol bv. kunnen de vrijgave van testosteron tegenhouden.

Hypogonadisme

Hypogonadisme is een aandoening waarbij het lichaam niet genoeg testosteron aanmaakt. Testosteron is het mannelijke geslachtshormoon dat een belangrijke rol speelt bij de aanmaak van sperma. Hypogonadisme kan worden veroorzaakt door een letsel, een infectie of genetische aandoeningen.

Varicocele

Een varicocele is een spatader in het losse huidzakje dat uw testikels vasthoudt.
Varicoceles komen voor bij 15-20% van de mannen. Varicocele kan resulteren in een lagere spermaproductie en minder goede spermakwaliteit. Niet alle varicoceles hebben echter een invloed op de kwaliteit van het sperma.