- Problemen met de eisprong
- Verklevingen in de baarmoeder
- Dik baarmoederslijmvlies
- Endometriose
- Ontsteking in het kleine bekken
Men spreekt over een verminderde vruchtbaarheid als het niet lukt om na 12 maanden onbeschermd vrijen op een natuurlijk manier zwanger te worden. In de eerste plaats is het belangrijk om de oorzaak te kennen van uw verminderde vruchtbaarheid. Aarzel dus niet om uw arts te contacteren, tests te ondergaan en een diagnose te laten stellen. Nadien kan u verder met een gepaste behandeling. In dit artikel komt u meer te weten over waarom een zwangerschap soms op zich laat wachten en wat de symptomen zijn die gepaard gaan met deze subfertiliteit.
- Problemen met de eisprong
Voor sommige vrouwen wordt een verminderde vruchtbaarheid veroorzaakt door ovulatieproblemen. Ovulatie of eisprong is het proces waarbij een eicel vrijkomt uit één van de eierstokken. Er zijn een aantal gezondheidsproblemen die het ovulatieproces kunnen verstoren, waardoor het niet gemakkelijk is om zwanger te worden. Mogelijke gezondheidsproblemen kunnen zijn:
- Polycysteus ovarium syndroom
Het Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) kan een vlotte werking van de eierstokken verstoren en het kan betekenen dat de eierstokken aan het einde van de menstruatiecyclus geen eicel vrijgeven, waardoor men niet zwanger kan worden. Het is vaak niet helemaal duidelijk of u PCOS heeft, omdat de symptomen mild zijn. Misschien bent u er zich helemaal niet van bewust dat u deze aandoening heeft totdat u probeert om zwanger te worden. De meest voorkomende symptomen van PCOS zijn een onregelmatige menstruatie of helemaal geen menstruatie, overmatige gezichtsbeharing, haaruitval, acné en gewichtstoename.
Hoewel PCOS de vruchtbaarheid kan beïnvloeden, betekent dit niet dat een vrouw met PCOS nooit zwanger wordt. PCOS is een behandelbare aandoening en er zijn een aantal dingen die u kunt doen om uw symptomen onder controle te houden en uw kansen op een zwangerschap te vergroten. U kan bijvoorbeeld proberen een voedingssupplement te nemen dat de vruchtbaarheid helpt of een geneesmiddel dat door uw arts is voorgeschreven. Het is ook goed om enkele veranderingen aan uw levensstijl door te voeren, zoals het in stand houden van een gezond lichaamsgewicht, evenwichtige voeding en voldoende lichaamsbeweging.
- Schildklierproblemen
Schildklierproblemen kunnen het moeilijker maken om zwanger te geraken. Zowel een overactieve als een te traag werkende schildklier, kunnen de eisprong beïnvloeden. Een niet-correct werkende schilklier kan een mogelijke oorzaak zijn van een verminderde vruchtbaarheid. Als u een overactieve schildklier heeft, kunt u dat merken aan menstruaties die licht en onregelmatig zijn. Daarentegen als u een traag werkende schildklier heeft, kunnen uw menstruaties langer en zwaarder zijn, wat op zijn beurt dan weer andere problemen kan veroorzaken, zoals bloedarmoede. Soms kan het zijn dat de menstruatie volledig ophoudt. Misschien bent u er zich niet van bewust dat u een schildklierprobleem heeft totdat u een kinderwens heeft en probeert om zwanger te worden, wat bijgevolg niet van leien dakje loopt.
Met de juiste behandeling is het mogelijk om een schildklieraandoening onder controle te krijgen, uw vruchtbaarheid te vergroten en is er een bestaande kans dat u nog steeds zwanger wordt en een gezonde zwangerschap doormaakt.
- “Vervroegde overgang”, Primaire Ovariële Insufficiëntie (POI) of Prematuur Overieel Falen (POF)
Primaire Ovariële Insufficiëntie is wanneer de eierstokken niet langer werken zoals het hoort vóór de leeftijd van 40 jaar. De eierstokken produceren niet of met onvoldoende regelmaat de nodige hoeveelheid oestrogeen. Dit kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid.
Primaire Ovariële Insufficiëntie kan worden veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem waarbij het immuunsysteem antilichamen tegen uw eierstokweefsel produceert. Deze antilichamen beschadigen de follikels waarin de eicellen zich (nog niet volledig ontwikkeld) bevinden. Beschadigde follikels kunnen op hun beurt dan weer de onrijpe eicellen beschadigen. Andere oorzaken kunnen wijzigingen aan het erfelijk materiaal van de betrokken cellen zijn als gevolg van genetische aandoeningen of blootstelling aan toxines zoals tijdens chemotherapie of bestralingstherapie.
De symptomen van Primaire Ovariële Insufficiëntie zijn gelijkaardig aan die van de menopauze. Afgezien van problemen om zwanger te worden, kunnen deze onregelmatige of overgeslagen menstruaties zich vertalen in opvliegers, nachtelijk zweten, vaginale droogheid en verminderd seksueel verlangen.
Oestrogeentherapie is één van de belangrijkste behandelingsopties voor Primaire Ovariële Insufficiëntie. Deze behandeling kan uw menstruatie doen terug te keren, uw vruchtbaarheid vergroten en dus uw kans op een zwangerschap verhogen, maar dit is geen zekerheid.
- Verklevingen in de baarmoeder of Asherman Syndroom
Meestal doen verklevingen door littekens in de baarmoeder zich voor na bepaalde operaties. De littekens veranderen de vorm en het functioneren van de baarmoeder, waardoor het moeilijk wordt om zwanger te worden. Een keizersnede kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat er zich littekenweefsel op de baarmoeder ontwikkelt. Een operatie aan de baarmoederhals kan ertoe leiden dat deze verkort. Bij sommige ingrepen in het bekken, kan men de eileiders beschadigen en littekens veroorzaken. Vraag raad aan uw arts/ gynaecoloog omtrent een eventuele behandeling van het littekenweefsel. De mogelijke behandelingen zijn dikwijls medicatie, hormoontherapie en zelfs een nieuwe chirurgische ingreep om het littekenweefsel te verwijderen. Uw fertiliteit verbetert en de kans bestaat dat u nadien zwanger wordt.
- Dik baarmoederslijmvlies of dik endometrium
Het slijm dat door de baarmoeder wordt geproduceerd, is normaal gezien dik en ondoordringbaar. Vlak vóór de eispong daarentegen verandert het slijmvlies en wordt het helderder, elastischer en dunner met de bedoeling het sperma gemakkelijker door te laten. Het sperma beweegt zich dan verder naar de eileiders waar een eventuele bevruchting van de eicel plaatsvindt. Als het slijm te dik is, is het voor het sperma te moeilijk om er doorheen te geraken en dan is de kans op een zwangerschap kleiner.
Er zijn een aantal situaties waarbij de kwaliteit van het baarmoederslijmvlies beïnvloedt wordt: vaginale infecties (bv schimmelinfecties), bacteriële vaginose en sommige seksueel overdraagbare infecties (soa’s). Ook sommige geneesmiddelen zoals hormonale anticonceptiva, kunnen de toestand van het baarmoederslijmvlies verstoren. Uw eetpatroon, eventuele stress en uw levensstijl spelen ook een rol bij de productie en de kwaliteit van het baarmoederslijmvlies. Als u moeilijkheden ondervindt om zwanger te worden, kan uw gynaecoloog een bekkenonderzoek doen. De arts controleert de baarmoeder en onderzoekt of er oorzaken zijn vast te stellen die leiden tot een verminderde vruchtbaarheid.
Bepaalde medicatie of voedingssupplementen kunnen de kwaliteit van het baarmoederslijmvlies verbeteren. U kan zélf al beginnen om de kwaliteit van uw baarmoederslijmvlies te beïnvloeden door veel water te drinken en gezond te eten (vers fruit en verse groenten): een gezonde levensstijl wordt verondersteld de kwaliteit van het baarmoederslijmvlies op een natuurlijke manier te helpen en de vruchtbaarheid te verbeteren.
- Endometriose
Endometriose is een ziekte waarbij stukjes weefsel die lijken op het baarmoederslijmvlies elders gaan groeien, zoals in de eierstokken en de eileiders. Hierdoor kunnen de eierstokken en eileiders beschadigd geraken, wat vervolgens de oorzaak kan zijn van vruchtbaarheidsproblemen.
Endometriose kan vrouwen op iedere leeftijd treffen. Voor sommigen kan het heel erg vervelende gevolgen hebben, terwijl anderen er misschien niks van merken. De meest voorkomende symptomen zijn pijn in de onderbuik of in de rug: deze pijn is dikwijls heviger tijdens de menstruatie, soms zodanig heftig dat u uw normale activiteiten niet kunt verder te zetten. Andere kenmerken van endometriose zijn: bijzonder zware menstruaties, pijn tijdens of na seks, pijn als u naar het toilet gaat, gevoelens van misselijkheid, constipatie en diarree en dus ook minder gemakkelijk zwanger worden.
Hoewel u endometriose niet kunt voorkomen, kunnen pijnstillers (zoals paracetamol en ibuprofen) helpen om de pijn te verlichten, alsook de klassieke anticonceptiepil (een combinatie van kunstmatig oestrogeen en progesteron) kan de klachten verminderen. Het weghalen van het endometrioseweefsel door middel van chirurgie, kan uw kansen op een zwangerschap vergroten.
- PID (Pelvic Inflammatory Disease) = Ontsteking in het kleine bekken
Een ontsteking in het kleine bekken (PID) situeert zich in het bovenste deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan: de eierstokken, de eileiders en de baarmoeder. Meestal is een bacteriële infectie zoals een soa, de oorzaak. De bacterie verspreidt zich via de vagina en/of de baarmoederhals naar de rest van het voortplantingssysteem. Een ontsteking in het het kleine bekken (PID) kan de eileiders beschadigen. Beschadigde eileiders kunnen littekens veroorzaken waardoor een vrijgekomen eicel geen doorgang meer heeft en zich dus niet verder kan verplaatsen richting de baarmoeder. Als de doorgang naar de baarmoeder (gedeeltelijk) geblokkeerd is, komt de vruchtbaarheid in het gedrang.
De symptomen van een ontsteking in het kleine bekken zijn vaak niet specifiek: pijn in de onderbuik of in het bekken, zware of pijnlijke maandstonden, ongewone vaginale afscheiding, ongemak tijdens seks, pijn bij het plassen en bloeden tussen de menstruaties door. Bij diagnose in een vroeg stadium kan PID worden behandeld met een antibioticakuur. Uw arts schrijft mogelijk een mengsel voor van antibiotica (een injectie en tabletten) om de infectie te bestrijden.
Helaas kan een ontsteking in het kleine bekken ervoor zorgen dat er in de eileiders littekens optreden die leiden tot een vernauwing zodat de eicellen zich moeilijk of niet verder kunnen verplaatsen naar de baarmoeder. Dit verhoogt het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (als de bevruchte eicel zich niet in de baarmoeder bevindt, maar elders) en dus leidt tot een verminderde vruchtbaarheid. Een ontsteking in het kleine bekken betekent niet dat men onvruchtbaar is. Na behandeling kunnen de meeste vrouwen met PID nog steeds zwanger worden.